درمان دارویی اعتیاد و مضرات آن

درمان دارویی اعتیاد و مضرات آن

فرمت فایل دانلودی: .zip
فرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 79
حجم فایل: 210
قیمت: 10000 تومان

بخشی از متن:
بیماری اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به نظام پاداش، انگیزش، وحافظه را در مغز دچار اختلال کرده، و اختلال در این سیستم‌ها در مغز باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی و روحی می‌گردد. بررسی اعتیاد به عنوان عارضه‌ای روانی، اجتماعی و اقتصادی از دیدگاه علوم پزشکی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و همین‌طور از دیدگاه‌های فلسفه، قانون،اخلاق و مذهب صورت می‌گیرد. از سال ۱۹۶۴ میلادی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه نموده‌است.

در عموم به لحاظ مفهومی، بیماری اعتیاد یک بیماری اصلی، مزمن و عصبی است، که در اثر عواملی ژنتیکی، فیزیولوژیک و اجتماعی رشد و بروز پیدا می‌کند، به طوری که وجه مشخصهٔ این بیماری اختلال در کنترل انجام عملی، یا احساس اجبار در انجام یک عمل مشخص، با وجود آگاهی نسبت به عواقب خطرناک آن باشد.

وابستگی به مواد (مواد مخدر و مشروبات الکلی)، یا عادت‌های ناهنجار، یک اختلال روان پزشکی و روان‌شناسی بوده که از یک سو، معنای لغت خوشبختی را در زندگی فرد و خانواده او از بین می‌برد و از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بیشماری را به همراه دارد. البته عادتهای ناهنجار و اعتیادهای رفتاری مستقل از مواد شیمیایی تا همین سالهای اخیر هم در طبقه‌بندی‌های رسمی به عنوان اعتیاد محسوب نمی‌شدند و مدت کوتاهی است که اعتیادهایی مانند اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به کار و اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری به عنوان شکلی از اعتیاد طبقه‌بندی شده و مورد توجه قرار می‌گیرند.

یکی از بزرگترین مشکلات اغلب کشورها در عصر امروز، پدیده سوء مصرف مواد است، که بطور مستقیم و غیر مستقیم، کوتاه مدت و بلند مدت، کیفیت زندگی ساکنین آن را تحت‌الشعاع قرار داده است. 

اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن است به مصرف مکرر مواد اعتیادآور. این وابستگی از طرفی باعث تسکین و آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد می‌گردد و از طرف دیگر بعد از اتمام این اثرات سبب جستجوی فرد برای یافتن مجدد ماده و وابستگی مداوم به آن می‌شود. در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد.

انواع اعتیاد: جسمی روحی
اعتیاد جسمی:پاسخ فیزیولوژیک بدن نسبت به ورود و تأثیر مواد جدید به بدن می‌باشد که معمولاً با پدیده تطبیق پذیری(Tolerance) بروز می‌کند یعنی به دلیل افزایش تعداد گیرنده‌های عصبی و کاهش میانجی‌های عصبی موجود در سیستم عصبی مرکزی نیاز فرد مصرف‌کننده هر روز بیشتر می‌شود. ترک اعتیاد جسمی همراه با درد، بیخوابی، پرخوابی و … (خماری) همراه است. طول دوره ترک اعتیاد جسمی بسیار کوتاه‌تر از اعتیاد روانی است.

اعتیاد روانی: ناشی از لذت و سرخوشی مصرف مواد مخدر می‌باشد. دقیقاً به واسطه برهم ریختن نظم ترشح میانجی‌های عصبی فرد دچار آسیب‌ها یا تناقضات روحی می‌شود. به عنوان مثال ماده مخدر مت آمفتامین (مخدر شیشه) باعث افزایش ترشح دوپامین در مغز می‌شود و باعث ایجاد حالت تحریکی، سرخوشی، تمرکز و… می‌شود. حال پس از قطع مصرف با کاهش سطح دوپامین فرد خواب آلود، افسرده، بی تمرکز و… می‌شود. طول دوره بازگشت این میانجی‌های عصبی به حالت طبیعی بسیار طولانی‌تر و حتی برخی معتقدند بازگشت ندارند. در نتیجه اعتیاد روانی بسیار مهلک تر می‌باشد. اعتیاد روانی باعث لغزش بسیاری از مصرف‌کنندگان سابق حتی با طول دوره‌های چندین سال می‌شود.

اما متأسفانه افراد سود جو برای تبلیغ مواد مخدر ادعای عدم اعتیاد آوری آن را می‌کنند ولی در واقع تمامی مواد مخدر اعتیاد روانی دارند ولی برخی اعتیاد جسمی ندارند.

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.

پایانامه با موضوع شیشه

پایانامه با موضوع شیشه

فرمت فایل دانلودی: .docx
فرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 75
حجم فایل: 1366
قیمت: 15000 تومان

بخشی از متن:
فهرست مطالب
فصل اول : پیشینه تحقیق
چکیده .......................11
تاریخچه شیشه ............12
مصارف و جنبه‌های اقتصادی ................13
فصل دوم : تئوری های شیشه سازی
تئوری گلداسمیت ......................15
تئوری زاکاریاسن .......................15
تئوری سان .............15
تئوری راوسون .................16
فصل سوم : خواص فیزیکی شیشه ها
ویسکوزیته ....................19
دما ..................................20
آنیل یا بازپخت ..................21
تفاوت ها و شباهت های آنیل و تمپر ..........22
تمپر کردن .............................................25
انبساط حرارتی در شیشه ها ............................25
فصل چهارم : ترکیبات سازنده شیشه
مواد اولیه شیشه ...........................28
ترکیبات شیشه ............................29
گداز آورها ......................29
تثبیت کننده ها .................29
تصفیه کننده ها ..................29
افزودنی های دیگر شیشه .............30
دو نمونه از ترکیبات منجر به تولید شیشه ..................30
فصل پنجم : تولید شیشه
تولید شیشه...................33
ترکیب شیشه ..................33
درجه حرارت ......................33
همگنی و یکنواختی مواد ................34
انواع کوره های ذوب ..................35
کوره های مداوم ......................35
کوره های الکتریکی ....................37
شکل دادن شیشه ..........................39
روش شکل دادن شیشه های تخت ................39
روش فورکالت ...............................40
روش کولبرن ....................40
روش شناوری .......................41
روش های شکل دادن شیشه های مظروف .........41
روش دمش – دمشی ..................42
روش پرش – دمشی ..............42
روش vello .....................
روش های شکل دهی الیاف ......................42
تابکاری ..................................43
فصل ششم : انواع شیشه
انواع شیشه ..........................47
شیشه جام ...................47
انواع بطری ...................................47
الیاف شیشه‌ای .........................47
شیشه‌های بلور .........................47
شیشه‌های سرب‌دار ...................47
کریستال ..............................48
اشتراس ..................................48
فلینت ..............................48
شیشه ضد پرتوها ......................... 48
شیشه جاذب نوترون .......................... 48
شیشه شفاف در مقابل IR
شیشه ضد اسید فلوئوریدریک ...............48
شیشه های ایمنی .....................49
شیشه های چند لایه ............................49
شیشه های چاپدار و رفلکتیو ......................49
شیشه های ضد ضربه . ضد عبور . ضد اغتشاش . ضد انفجار ........................................................50
شیشه – اسپایدر خودرویی ...............50
شیشه های خم (پیرکس) .......................50
شیشه مسطح ..................50
شیشه دوجداره (مضاعف) ..................51
شیشه نشکن ...........................51
شیشه ضد گلوله .........................51
شیشه انعکاسی (بازتابنده) ..........51
شیشه سکوریت .............................................51
چه شیشه هائی باید سکوریت شوند؟ .................52
مراحل ساخت شیشه های سکوریت ..............53
مزایای استفاده از شیشه سکوریت ........53
موارد استفاده از شیشه سکوریت .....................53
سایر محصولات .................54
فصل هفتم :شیشه های تجاری
شیشه قلیایی .......................57
شیشه سیلیکا ..........................58
روش های تولید شیشه های شفاف سیلیکا .....................59
شیشه های دوتایی 〖SiO〗_2-R_2 O
شیشه های دو تایی 〖SiO〗_2- RO
شیشه های سه تایی SiO_2-R_2 O-RO.
شیشه های بوراتی یا بروسیلیکاتی 61
شیشه آهک سوددار ..........64
شیشه‌های ویژه ..............................65
شیشه های فسفاتی ........................65
شیشه های ژرمانیتی ..............65
شیشه های سربی ........66
تولید شیشه های رنگی ............66
رنگ های شناخته شده شیشه ها ....70
مواد معدنی، کلید رنگ کردن شیشه ها 70
شیشه سرامیک ها .................................71
شیشه دست ساز یا شیشه فوتی 72
منابع ..........................75

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.

انواع مواد مخدر و تاریخچه پیدایش آنها

انواع مواد مخدر و تاریخچه پیدایش آنها

فرمت فایل دانلودی: .zip
فرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 90
حجم فایل: 194
قیمت: 7000 تومان

بخشی از متن:

ماده مخدر ، نامی عمومی برای انواع مختلفی از داروها و ترکیبات طبیعی، شیمیایی است که اغلب به دلیل احتمال ایجاد وابستگی به مصرف جزء مواد اعتیادآور طبقه‌بندی شده و معمولاً خرید و فروش آن‌ها ممنوع است. انواع مختلفی از مواد مخدر و اعتیاد آور وجود دارند و به همین دلیل، فرد معتاد در طول زمان، برای ارضا و احیای حس نشئگی، معمولا از مادهٔ مخدر به مخدری قوی‌تر نیاز پیدا می کند.

هر روز 9نفر از ایرانی ها به خاطر مصرف مواد مخدر می میرند. جماعتی که به گواه آمارهای جمعیت مبارزه با دخانیات کشور، از 10سالگی دست به سیگار می شوند و از 17سالگی مواد مخدر را تجربه می کنند. در این میان، گروهی هم هستند که از 12 سالگی به بعد پای مخدرهای صنعتی به زندگی شان باز می شود و روزگارشان را با شیشه، حشیش، کروکودیل و ماریجوانا سیاه می کنند؛ مخدرهایی که یک جمله مشترک که درباره بیشتر آنها تکرار می شود: «این اعتیاد آور نیست.» این جمله، امروز بیشتر از همه درباره «گل» به گوش می رسد.
ماده مخدر گل، همان اندازه که اسم خوشایندی که دارد، یکی از خطرناک ترین مواد مخدری است که این روزها در دست جوان ها می چرخد و به اسم یک روانگردان طبیعی خرید و فروش می شود. مخدری که ضربان قلب را بالا می برد، احساس بی قراری می دهد، باعث توهم می شود و با یک بار مصرف، طوری عملکرد مغز را مختل می کند که زندگی بدون آن غیرممکن می شود.

روانگردان ها از کجا می آیند؟

اولین بار، در دهه 1970 تا 1980 میلادی بود که امریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی روی مواد شیمیایی ای کار کردند که عموما با هدف نظامی تولید می شدند. این مواد، در واقع فرمول های جدیدی بودند که خواص روانگردان داشتند و در آزمایش های کنترل فکر، با هدف حقیقت یابی از جاسوسان مورد استفاده قرار می گرفتند. این ترکیبات خواصی شبیه حشیش و ماریجوانا داشتند با این تفاوت که می توانستند چندین برابر آن تاثیرگذار باشند.

سال ها بعد، گیاه شاهدانه ای که به آن «کوش افغان» هم گفته می شد، از افغانستان به امریکا برده شد و این شروع پیدایش «گل» بود. گیاهی که از تولیدش زمان زیادی نمی گذرد اما به خاطر تاثیرات درمانی اش در پزشکی جای خود را باز کرد.

دکتر محمدرضا یزدان نیاز، پژوهشگر و متخصص ترک اعتیاد دراین باره می گوید: «با استفاده از کوش افغان، ماریجوانای جدیدی کشت شد که خواصی متفاوت از ماریجوانای سنتی داشت و به آن «مدیکال ماریجوانا» گفته می شد. ماری جوانا گیاهی است که هم نوع نر آن وجود دارد و هم نوع ماده. نوع نر 3درصد و نوع ماده 8درصد مخدر دارد. اتفاقا اعتیاد به ماریجوانا بسیار دیر ایجاد می شود و خیلی راحت هم قابل ترک است. اما گیاه جدیدی که با تغییرات ژنتیکی تولید شد، دو جنسیتی بود و برخلاف ماریجوانای طبیعی که گل های کمی دارد، بسیار پر گل است. در این گل ها 7برابر بیشتر از ماریجوانا ماده مخدر وجود دارد. آنقدر که اگر از کنار آن عبور کنید یا شب بالای سرتان باشد، دچار توهم می شوید.»

ماریجوانایی که این روزها در دست جوان ها می چرخد، گل همین ماریجوانای تغییر ژنتیکی یافته است که حتی دست و دل پزشکان هم برای تجویز آن می لرزد و فقط در شرایط خاصی، برای بیماران خاص آن را توصیه می کنند؛ به مدت محدود و دوز بسیار پایین.

دکتر یزدان نیاز می گوید: «بیمار می تواند حداکثر یک ماه با دوز خیلی پایین از ماریجوانای طبی استفاده کند. آن هم در بیماری های عصبی شدید، یا بیمارانی که در مراحل پایانی عمرشان قرار دارند و پزشک می خواهد روزهای پایانی زندگی شان بدون درد بگذرد.»

«گلی» که آرتا کاشت

مخدر گل اگرچه در دنیا به چشم دارو نگاه می شود اما از 8-9 سال قبل توسط فردی با نام مستعار آرتا به ایران آورده شد و حالا در شیراز کشت می شود. گل که در باور عمومی حتی کم خطرتر از حشیش و ماریجوانا و علف معرفی شده است، می تواند آنقدر خطرناک باشد که با یک بار مصرف، برای همیشه باعث اعتیاد شود. چون به طور مستقیم بخش های مسئول آرامش بخشی را در مغز فلج کرده و خودش جایگزین آن می شود. بنابراین با مصرف نکردن گل، فرد دچار اظطراب شدید، بیقراری، وحشت زدگی، تپش قلب شدید و... می شود.

اعتیادی که دکتر یزدان نیاز آن را غیرقابل ترک می داند. او می گوید: «متاسفانه گل در ایران آنقدر بازار پررونقی دارد که سال قبل در یکی از روستاهای استان فارس دیدم خرید و فروش آن خیلی راحت و انبوه انجام می شود. مردم سراغ قاچاقچی می رفتند، مخدرشان را می گرفتند و کارت می کشیدند و بیرون می آمدند.»

از سال 2013 مصرف ماریجوانا در 20 ایالت امریکا آزاد شد که البته اهداف اقتصادی پشت آن بود. از آنجایی هم که تاثیر اعتیادآوری برگ ماریجوانا خیلی کم است دولت امریکا حساسیت زیادی برای مقابله با آن نشان نداد. همین آزادسازی ماریجوانا در امریکا و گیاهی بودن این مخدر باعث شد خیلی ها در ایران تصور کنند که مخدر گل ضرری ندارد و خیلی راحت می توان آن را ترک کرد.

دکتر یزدان نیاز می گوید: «گل خطرناک ترین مخدر امروز است و با یک بار استفاده، ممکن است فرد به مدت 6ماه تا یک سال دچار توهم عصرگاهی شود. ما هنوز اثرات این مخدر را به طور کامل نمی دانیم اما عوارض گسترده ای از آن مشاهده شدهاست. جالب این که مخدر گل روی گروه های خونی +A و +O اثر توهم زایی بیشتری دارد.»

درمان، بی درمان

ناشناخته بودن اثرات استفاده از گل در مدت طولانی و با دوز بالا، در کنار کمبود تحقیقات جهانی باعث شده است که اعتیاد به گل جزو اعتیادهای بدون درمان شناخته شود. بیشتر روش های ترک که در ایران به کار گرفته می شود، متکی به تحقیقات و شیوه های درمانی در خارج از کشور است و این در حالی است که در خارج از ایران، مخدر گل یا همان مدیکال ماریجوانا برای مصارف دارویی بیماران خاص استفاده می شود و استفاده تفننی ندارد. بنابراین، روش موثری هم برای ترک آن معرفی نشده است.

دکتر یزدان نیاز، صحبت هایش را با یک هشدار جدی پایان می دهد: «سن مصرف گل به دبیرستان ها رسیده است. خانواده ها اطلاع دقیقی درباره این مخدر ندارند و جوان ها تصور می کنند گیاهی طبیعی و بی ضرر است. در واقع ضعف اطلاع رسانی درباره این مخدر باعث شده که خیلی از جوانان تصور کنند می توانند خیلی راحت مصرف گل را کنار بگذارند. تصوری که به هیچ وجه درست نیست.»

در زیر فهرستی از برخی روانگردان های عجیب منتشر شده است

انواع مواد مخدر

انواع مخدر - انواع متفاوت و متنوعی از مواد می توانند باعث اعتیاد شوند . آثارسومصرف و ناراحتی های ناشی از قطع مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است ، در کشورمان شایع ترین مواد مورد مصرف مواد مخدر اپیوئیدی است اما به تازگی مصرف سایر انواع مواد اعتیاد آور روند روبه رشد و سریعی داشته بطوریکه شاهد تغیر الگوی مصرف هستیم متداولترین دسته بندی انواع مواد مخدر و اعتیاد آور به شرح زیر است:

انواع مخدر - انواع متفاوت و متنوعی از مواد می توانند باعث اعتیاد شوند . آثارسومصرف و ناراحتی های ناشی از قطع مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است ، در کشورمان شایع ترین مواد مورد مصرف مواد مخدر اپیوئیدی است اما به تازگی مصرف سایر انواع مواد اعتیاد آور روند روبه رشد و سریعی داشته بطوریکه شاهد تغیر الگوی مصرف هستیم متداولترین دسته بندی انواع مواد مخدر و اعتیاد آور به شرح زیر است:

انواع مخدر - انواع متفاوت و متنوعی از مواد می توانند باعث اعتیاد شوند . آثارسومصرف و ناراحتی های ناشی از قطع مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است ، در کشورمان شایع ترین مواد مورد مصرف مواد مخدر اپیوئیدی است اما به تازگی مصرف سایر انواع مواد اعتیاد آور روند روبه رشد و سریعی داشته بطوریکه شاهد تغیر الگوی مصرف هستیم متداولترین دسته بندی انواع مواد مخدر و اعتیاد آور به شرح زیر است:

انواع مخدر - انواع متفاوت و متنوعی از مواد می توانند باعث اعتیاد شوند . آثارسومصرف و ناراحتی های ناشی از قطع مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است ، در کشورمان شایع ترین مواد مورد مصرف مواد مخدر اپیوئیدی است اما به تازگی مصرف سایر انواع مواد اعتیاد آور روند روبه رشد و سریعی داشته بطوریکه شاهد تغیر الگوی مصرف هستیم متداولترین دسته بندی انواع مواد مخدر و اعتیاد آور به شرح زیر است:

انواع مخدر - انواع متفاوت و متنوعی از مواد می توانند باعث اعتیاد شوند . آثارسومصرف و ناراحتی های ناشی از قطع مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است ، در کشورمان شایع ترین مواد مورد مصرف مواد مخدر اپیوئیدی است اما به تازگی مصرف سایر انواع مواد اعتیاد آور روند روبه رشد و سریعی داشته بطوریکه شاهد تغیر الگوی مصرف هستیم متداولترین دسته بندی انواع مواد مخدر و اعتیاد آور به شرح زیر است:

مواد مخدر اعتیاد آور

1_ کانابیس ها (Canabis)- حشیش و ترکیبات مشابه

این گروه از مواد به نام های ماری جوانا، علف ، گرس ، بنگ ، و غیره وجود دارد

در این دسته ماری جوانا یک توهم زا سبک محسوب می شود .

انواع مواد مخدر

انواع مخدر - انواع متفاوت و متنوعی از مواد می توانند باعث اعتیاد شوند . آثارسومصرف و ناراحتی های ناشی از قطع مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است ، در کشورمان شایع ترین مواد مورد مصرف مواد مخدر اپیوئیدی است اما به تازگی مصرف سایر انواع مواد اعتیاد آور روند روبه رشد و سریعی داشته بطوریکه شاهد تغیر الگوی مصرف هستیم متداولترین دسته بندی انواع مواد مخدر و اعتیاد آور به شرح زیر است:

مواد مخدر اعتیاد آور

1_ کانابیس ها (Canabis)- حشیش و ترکیبات مشابه

این گروه از مواد به نام های ماری جوانا، علف ، گرس ، بنگ ، و غیره وجود دارد

در این دسته ماری جوانا یک توهم زا سبک محسوب می شود .

2_ محرک ها (Stimulants)

مواد محرک که موجب وابستگی شدید می شوند : کوکائین ، آمفتامین ، متیلن دی اکسی آمفتامین و مت آمفتامین ( شیشه ) ریتالین ، فرم تدخینی کوکائین ( کراک )

توضیح : هرچند در دسته بندی فوق کراک در گروه محرک ها قرار گرفته اما کراک موجود در بازار مصرفی ایران به علت داشتن ترکیب های اپیوئیدی صناعی نوعی مخدر اپیوئیدی محرک محسوب می شود.

از مواد محرک با وابستگی کم نیز می توان از کافئین ، نیکوتین ، افدرین ، سودوافدرین، تئوفلین ، فن فلورامین

3_ توهم زاها (Hallucinogenes)

عبارتند از لیزرژیک اسید دی اتیل آمید (Lsd) قارچ های جادوئی (Magic musharoom)

دی متیل تریپتامین ، مسکالین، متیل دی اکسی آمفتامین((MDA

متیل دی اکسی مت آمفتامین ) MDMA یا Extasy یا X ( که با توجه به ترکیب و عوارض Mda,Mdma جز توهم زاهای محرک محسوب می شوند .

4_ فن سیکلیدین و کتامین

یک گروه متنوع و غیر متجانس هستند که برخی اثرات توهم زاها را داشته اما اثرات مجزای دیگری هم تولید میکنند.

5_ داروهای خواب آور _ تسکین بخش

این داروها معمولا برای کاهش اضطراب و درمان بی خوابی به کار می روند بنزودیازپام ها شامل دیازپام ، کلرودیازپوکساید ، لورازپام ، فلورازپام ، و... هستند.

گروه دوم این دسته داروهای Sedative Hypnotics شامل بار بیتورات ها مانند فنوباربیتال ، سکو باربیتال ، آموباربیتال هستند.

6_ مواد استنشاقی(Inhulants)

انواع بسیار متنوعی از این مواد وجود دارد مانند : بنزین ، اتر ، تینر ، انواع اسپری ، برخی مواد

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.

بررسی شیشه،آیینه،عدسی

بررسی شیشه،آیینه،عدسی

فرمت فایل دانلودی: .zip
فرمت فایل اصلی: docx
AFFPAGECNTحجم فایل: 1553AFFPRODUCTPRICE

بخشی از متن:
شیشه‌گری هنر شکل دادن به شیشه است. هنرمند در این هنر، ابتدا ماده شیشه را حرارت می‌دهد تا نرم و نیمه مایع شود.سپس بوسیله دستها یا ابزار مخصوص یا دمیدن اشکال زیبایی را با آن پدید می‌آورد.

از ابزار و مواد مورد استفاده در هنر شیشه گری می‌توان به ماده اصلی ساخت شیشه، سنگ سیلیس { که به منظور صرفه جویی از مخلوط خرده شیشه نیز استفاده می‌شود } اشاره کرد همچنین برای رنگی کردن بار شیشه نیز از اکسیدهای فلزی نظیر اکسید کبالت، مس، آهن، منگنز، گوگرد و... استفاده کرد. هنر شیشه گری مانند انواع روش‌های ساخت (فوتی و قالبی) و تزئینات مکمل (نقاشی و تراش) است. نقاشی روی شیشه با ابزار لازم بر روی شی اجرا می‌شود و بسته به نوع نقش و رنگ‌های به کار رفته یک یا چند مرحله پخت در کوره با حرارت مناسب صورت می‌گیرد. رنگ‌های مورد استفاده به صورت پودر و قابل ترکیب با حلال خاص و رنگ‌های محلول از اکسید فلزات تهیه شده‌است.

تراش روی شیشه بوسیله سنگ‌های مخصوص و ابزار فرز انجام می‌شود که در مورد اول خطوط ایجاد شده عمیق تر بوده و روی ظروف کاربرد بیشتری دارد. این سنگ با قابلیتهای تراش و مات کردن در تزئین کاربرد دارد.

مواد و مصالح شیشه‌گری
۱. عناصر پایه: سیلیس یا اکسید سلیسیم ماده اصلی تمام تولیدات شیشه‌است که به صورت شن، سنگ چخماق یا سنگ چینی وجود دارد. اکسید بوریک به عنوان عنصر اصلی در ساخت شیشه استفاده می‌شود.

۲. عناصر ذوب کننده: این عناصر مانند سود به صورت کربنات سدیم، سولفات سدیم، استات سدیم نقطه ذوب سیلیس را پایین آورده، به ضمیر شیشه حالت قلیایی می‌دهند.

۳. عناصر تثبیت کننده: برای مخلوط شدن بهتر مواد اصلی و ذوب کننده و همچنین جلوگیری از حل شدن شیشه در مواد مختلف از این مواد استفاده می‌کنند. کربنات کلسیم از رایج ترین مواد تثبیت کننده‌است.

۴. عناصر سفید کننده : برای خنثی کردن یک رنگ در خمیر شیشه از رنگ دیگر استفاده می‌کنند؛ مثلاً برای خنثی کردن قرمز از سبز استفاده می‌کنند.

وسایلی که در کارگاه شیشه‌گری سنتی به‌کار می‌رود:

۱. بوری (میله دم) : لوله توخالی و فولادی به طول ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی متر و قطر ۵/۱ تا ۲ سانتی متر است که برای برداشتن شیشه مذاب از داخل کوره به کار می‌رود.
۲. سنگ کار : از جنس سنگ یا فلز بری گرم کردن مواد روی میله دم استفاده می‌شود.
۳. قاشق چوبی : به صورت ملاته گیر که همیشه خیس است و نقش قالب را دارد.
۴. دستگاه آب : حوضچه فلزی مکعب مستطیل که دارای آب است.

روش‌های ساخت شیشه
روش فوتی

برداشت ماده مذاب در کوره به وسیله بوری یا میله دم که قبلاً گرم شده، ثابت کردن ماده مذاب روی نوک میله، مرمری کردن یا ورز دادن و چرخاندن آن روی میز کار و گرد کردن آن، دوباره گرم کردن خمیر شیشه روی سر میله، دمیدن در میله و ایجاد حباب کوچک در وسط خمیر سر میله، سرد کردن خمیر تا جایی که سرخی خود را از دست دهد، برداشت مجدد خمیر از کوره و ثابت کردن آن روی میله دم، قاشقی کردن خمیر سر میله یا یکنواخت کردن آن، کارهایی است که باید انجام شود تا استاد کار ساخت شیشه را آغاز نماید. از این مرحله به بعد استاد کار میله دم را گرفته، به چرخش درمی آورد تا شکل اولیه ظرف را بسازد. سپس آن را به دستِ پا قالبی ساز می‌دهد تا شیاری در محل اتصال شیشه و میله فلزی واگیره ایجاد کند. سپس از آن واگیره گیر میله واگیره را به ته ظرف می‌چسباند و استاد کار میله دم را از محل شیار ظرف جدا می‌کند. بعد از این مرحله، کار شکل دادن و ساخت و پرداخت دهانه و لگوی ظرف شروع می‌شود. در مرحله بعد دسته و تزئینات را روی آن قرار می‌دهد. در پایان ظرف را با میله واگیره به پشت بر می‌دهد تا به گرمخانه ببرد سپس کوره را خاموش می‌کنند تا اشیاء هم زمان با سرد شدن هوای داخل کوره خنک شوند.

روش فوتی قالبی

در این روش، ابتدا مقداری از مواد مذاب را با میله دم از کوره برداشته، پس از آماده کردن و یک بار دمیدن در آن مقداری مواد به آن اضافه نموده گرم می‌کنند. سپس آن را در قالب قرار داده در میله دم می‌دمند تا خمیر شیشه شکل قالب را به خود بگیرد. سپس از میله دم جدا نموده، لبه کار را صاف می‌کنند و آن را به گرمخانه می‌برند، مانند انواع بطری، آبلیمو، گلاب و غیره.

روش پرسی

ساخت در قالبهای پرس بادی نیز بیشتر برای انواع بطری به کار می‌رود، به این صورت که مقدار مناسب مواد مذاب با میله دم از کوره بر می‌دارند و آن را بسیار سریع از میله دم جدا کرده در قالب پرس قرار می‌دهند و با بستن قالب و فشار هوای وارد شده در قالب، خمیر شکل مورد نظر را می‌گیرد. سپس قالب را باز کرده، به سرعت شیء ساخته شده را خارج نموده، در گرمخانه قرار می‌دهند.

روش تولید شیشه رنگی
برای رنگی کردن شیشه، در خمیر آن از اکسیدهای فلزی به ترتیب زیر استفاده می‌کنند:

۱. اکسید آهن : رنگ سبز روشن و تیره به دست می‌آید. همچنین با افزودن اکسید کبالت به آن، آبی خیلی کمرنگ به وجود می‌آید.
۲. اکسید کرم : رنگ سبز، زرد یا آبی سبز خواهد داد.
۳.اکسید مس : معمولاً رنگ سبز یا آبی سبز خواهد داد. در بعضی حالات نیز رنگ قرمز ایجاد می‌کند.

روش آب گز کردن

شیء شیشه‌ای ساخته شده را بعد از انبری کردن، در مقابل حرارت کوره قرار می‌دهند تا کاملاً گداخته شود. سپس آن را وارد آب کرده، به سرعت خارج می‌کنند. به این ترتیب ترکهای ریزی در بدنه پدید می‌آید سپس آن را در کوره حرارت می‌دهند تا ترکها به هم جوش بخورد. بعد از آن به تمام کردن ساخت ظرف ادامه می‌دهند.

پیشینه شیشه‌گری در ایران
 شیشه‌گری در ارگ کریم‌خان.

هنر شیشه گری یکی از قدیمی ترین صنایعی است که بشر به آن اشتغال داشته‌است. کاوش‌های باستان شناسی مارلیک هنسلودشوش رواج شیشه گری در ایران باستان (عهد هخامنشی) را به اثبات می‌رساند.

قدیمی ترین نمونه‌ها از شیشه‌های دست ساز در خاورمیانه پیدا شده‌است. باستان شناسان معتقدند که سومریها در هزاره سوم قبل از میلاد با شیشه، آشنایی داشته‌اند. گیرشمن بطریهای شیشه‌ای زیادی از حفاریهای معبد چغازنبیل به دست آورده‌است. از زمان هخامنشیان، شواهد اندکی برای استفاده کلی از شیشه در دست است. آثار شیشه‌ای کهن نشان می‌دهد که تا قبل از سده اول پیش از میلاد، از شیشه فقط یه حالت توده‌ای استفاده می‌کرده‌اند. با کشف اشیای شیشه‌ای زمان پارتها و ساسانیان می‌توان گفت صنعت شیشه سازی در ایران رواج کامل داشته و از دو روش ساخت «دمیدن در قالب» و «دمیدن آزاد» استفاده می‌شده‌است. از دوره سلجوقیان تا دوره مغول ظرفهای شیشه‌ای بسیار زیبا با تزئینات مختلف به صورت مینایی، تراشیده یا با نقوش افزوده از کوره شیشه‌گران شهرهای مختلف ایران بیرون می‌آمد.

با ظهور اسلام اکثر شیشه و بلورسازان ایرانی به دمشق و حلب در سوریه کوچ کردند. در این مقطع از تاریخ شیشه گری علاوه بر تغییر کلی فرم شیشه، نقاشی و خطاطی بر روی شیشه با رنگ‌های کوره‌ای و لعاب‌های رنگی متداول شد و نوعی شیشه که اصطلاحاً مینایی نامیده می‌شود پا به عرصهٔ وجود گذاشت. دورهٔ سلجوقی (قرن ۵ و ۶هـ) نخستین دورهٔ شکوفایی شیشه گری در ایران محسوب می‌شود.

بعدها با روی کار آمدن سلسلهٔ صفوی و توجه خاص به این رشته، کارگاه‌های شیشه گری در اصفهان و شیراز ساخته شد و هنرمندان، تحت تعلیم تعدادی از بلورسازان و نیزی {ایتالیایی} قرار گرفتند.

در روزگاران باستان بین النهرین در توسعه لعاب سفالسازی سر آمد دیگر کشورها بوده است با در نظر گرفتن اینکه ترکیبات لعاب و شیشه یکی است عجیب نیست که صنعت شیشه سازی در بابل، سومر و آشور پیشرفت کرده است. باستانشناسان ثابت کرده اند که شیشه واقعی در هزاره سوم پیش از مسیح در سومر وجود داشته است. این شیشه با شیشه ای که مصریها از گداز دُر کوهی و قلیا بدست می‌آوردند فرق داشته است و شیشه ای که در بین النهرین وجود داشته پس از هزار سال به مصر وارد شده است. وجود لوحه‌های پزشکی بابلی و به ویژه لوحه‌های فنی و دارویی آشوری درباره صنعت شیشه سازی در سال 625 پیش از مسیح دلیل محکمی‌است بر اینکه صنعت شیشه سازی پیشرفته ای در همسایگی ایران وجود داشته است. از خوزستان، یعنی ناحیه عیلام، مدارکی از شیشه سازی در دست است که نشان می‌دهد این صنعت در سده سیزدهم پیش از مسیح در آنجا وجود داشته است. گیریشمن بطریهای شیشه ای زیادی را از حفاری معبد چغازنبیل بدست آورده است و همچنین تعداد زیادی لوله‌های شیشه ای که قطر خارجی آنها 25/1 سانتیمتر و قطر سوراخ داخلی آنها 6/0 سانتیمتر و درازای آنها 75 سانتیمتر بوده مکشوف شده. این شیشه‌ها از حلقه‌های شیشه‌ای مات سیاه و سفید ساخته شده و به نظر می‌رسد که در شبکه پنجره از آنها استفاده می‌شده است. با این همه از زمان هخامنشیان شواهد کمی‌ دال بر استفاده کلی از شیشه در دست است. در میان گنجینه‌های تخت جمشید فقط چند ظرف شیشه ای هست که با شیوه دمش در قالب تهیه شده و بعضی از آنها دارای آرایه‌های شفافی است که با چرخ رنگ شده است. اما یکی از سفرای در بارگاه هخامنشی در آن زمان می‌نویسد که ایرانیان شراب را در پیاله‌های شیشه ای می‌نوشیده‌اند.

در زمان سلوکیان، صنعت شیشه سازی را فینیقی‌ها در کرانه دریای مدیترانه در شهر صیدا بنیان کردند. فینیقی‌ها این صنعت را از بابلیها آموختند. این با افسانه تلموذی که می‌گوید یهودیان در زمان اسارت دوم خود شیشه سازی را آموختند تطبیق می‌کند. شیشه فینیقی‌ها و یهودیان پیش از آغاز امپراتوری روم بسیار با ارزش بود. با کشف اشیا زیاد شیشه ای در زمان پارتها و ساسانیان می‌توان چنین پنداشت که صنعت شیشه سازی در همان زمان در ایران شایع بوده است.

چنین به نظر میرسد که شیشه سازان، مانند دیگر پیشه وران سبک شیشه سازی خود را تا دوره اولیه اسلام حفظ کردند. اشیاء شیشه ای زیادی در ساوه وری پیدا شده است. ظرف‌های شیشه ای معمولی که ظاهرا با دمیدن درست می‌شده و روشن و بی نقش و نگار بوده است. شیشه‌های با ارزش تر را نخست دمیده و به شکل قالب ساده در آورده و سپس با نی‌های بلند و راست قالب می‌گرفته‌اند و اغلب در حالی که شیشه مذاب و نرم روی نی بود شیشه ساز آن را به سرعت چرخانده و بدین ترتیب خطوط مارپیچ بر روی آن درست می‌کرد. 

از همان اوایل دوره اسلامی‌ شیوه آشوری تزیین در ایران مشاهده می‌شود. این شیوه عبارت است از تزیین اشیا با نخ، حلقه، یا گلوله‌های شیشه ای به رنگهای مختلف. پس از استیلای مغول، پیشه و صنعت شیشه در ایران رو به افول گذاشت. بین سال 1664و 1681 میلادی که شاردن به ایران مسافرت کرد چندان تحت تاثیر مهارت شیشه سازان و استادان ایرانی قرار نگرفته است. وی پس از تعریف و تحسین از سایر هنرها و پیشه‌ها در مورد شیشه چنین می‌نویسد: «شیشه صنعتی است که ایرانیان از آن اطلاعی ندارند. در سراسر ایران کارگاههای شیشه سازی هست ولی بیشتر شیشه‌ها پر از لکه است و رنگشان خاکستری است. شیشه سازی شیراز از همه زیباتر است و شیشه سازی اصفهان از همه بدتر، زیرا خورده شیشه‌ها را دوباره آب می‌کنند، در صورتی که شیشه گر شیرازی شیشه نو می‌سازد.» با اینکه شاه عباس بزرگ کوشش کرد که صنعت شیشه سازی را به وسیله هنرمندان ونیزی بار دیگر احیا کند، ولی شیشه گران در سده‌های بعد فقط شیشه معمولی مورد نیاز خود را تهییه می‌کردند.

تاریخچه صنعت شیشه

شیشه بر خلاف جامدات دیگر فاقد ساختار درونی منظم و یکنواخت است . تفاوت اصلی بین حالت جامد و مایع در هر مادة مشخصی، مثلاً یخ و آب و یا آهن مذاب و آهن جامد، وجود ساختار متقارن و منظم در حالت جامد آن است که اصطلاحاً بلور یا کریستال نامیده می شود. با بالا رفتن درجه حرارت تا حد دمای ذوب، نظم درونی ماده به هم ریخته و جسم از نظر ساختار درونی بی شکل ونامنظم می شود.
شیشه تنها جامد بی شکل است و از همین روست که می توان آن را در حقیقت جامدی مجازی دانست .این خصوصیت غیر عادی در ساختار درونی شیشه ، تعیین کنندة بسیاری از ویژگیها و خواص این ماده پرمصرف است . به علت فقدان نظم تکرار شونده در ساختمان درونی شیشه، یک صفحه شیشه ای می تواند به عنوان یک ملکول بزرگ مورد توجه قرار گیرد و از همین روست که نور را از خود عبور می دهد و شفاف به نظر می رسد. شیشه در عین حال نور را منکسر نیز می کند. به عنوان مثال، شعاع نوری که بر یک بلوک شیشه ای می تابد، ضمن برخورد به آن ، بلافاصله تغییر زاویه می دهد ولی همواره به موازات مسیر اصلی از بلوک شیشه ای خارج می شود و از همین خاصیت شیشه است که در ساختن عدسی های مختلف استفاده می شود.خاصیت تجزیة نور در شیشه همواره مورد بهره برداری شیشه گران باستان بوده است، بد ون آنکه شیشه گر دقیقاً به چگونگی عمل آن آگاهی داشته باشد . اسحاق نیوتن اولین فردی بود که تشخیص داد یک منشور شیشه ای، نور سفید را به رنگ های دیگر تفکیک می کند، دقیقاً صفتی که در شیشه تراش خورده به صورت رنگین کمان دیده می شود. معمولاً از شیشه به عنوان ماده ای شکننده یاد می شود، اما قدرت آن در بعضی موارد فوق العاده و باور نکردنی است . یک رشته شیشة تازه شکل گرفته می تواند وزنی بالاتر از ٧٠٠٠٠ کیلوگرم در سانتیمتر مکعب را تحمل کند . این وزن دو برابر وزنی است که فولاد حتی در تئوری می تواند متحمل شود . با این همه ، وزنی که شیشة معمولی تحمل می کند و مورد قبول است ، یک صدم وزنی است که در تئوری برای آن قائل شده اند و این به دلیل نقایص موجود در شیشة معمولی، مانند حباب های هوا و ناخالصی های دیگر است که باعث می شود شیشه تحت فشار زیاد ترک بر دارد. چون شیشه دارای ساختمان مایع و یک ملکولی است، اگر ترکی در سطح آن ظاهر شود بدون برخورد به هرگونه مانع تا آخر پیش می رود. شیشه در مقابل انبساط ضعیف و بالعکس درمقابل انقباض قوی است . به همین دلیل تغییرات ناگهانی حرارت می تواند موجب بروز تغییرات خطرناکی شود،چرا که سطح خارجی شیشه زودتر از داخل آن سرد یا گرم می شود. سرمای ناگهانی که سطح شیشه را متراکم می کند، کم خطرتر از گرمای ناگهانی است که سطح آن را منبسط میکند.

پیدایش صنعت شیشه گری

اینکه شیشه در چه زمان کشف شد و مورد استفاده انسان قرار گرفت ، سئوالی است که از قرنها پیش ذهن جستجوگر دانشمندان را به خود مشغول کرده و هنوز پاسخ دقیقی به آن داده نشده است . تاکنون نظریه ها ی گوناگون و حتی افسانه های عجیب و غریبی در مورد پیدایش و تاریخچه شیشه بیان شده، اما واقعیت مسئله همچنان در پردة ابهام باقی مانده است. مثلا پلینی در قرن اول میلادی تئوری خود را چنین مطرح می کند: شیشه تصادفاً توسط یک عده بازرگان فینیقی که شبی را در کنار رود بلاس اطراق کرده بودند ، کشف شد و آن بدین طریق بوده است که ایشان جهت تهیة غذای خویش چند قطعه سنگ سودا را بر ساحل شنی قرار داده و با بر افروختن آتش در میان آن، ظرف غذای خود را بر بالای سنگ مستقر می سازند و در صبح روز بعد متوجه می شوند که آتش افروخته شده به وسیله ایشان باعث ذوب و اختلاط سودا و شن گشته و موجب پیدایش شیشه شده است. مطمئناً شیشه گران سوری از شن سواحل بلاس جهت ساختن شیشه استفاده می کرده اند، لکن داستان پلینی نمی تواند صحیح باشد، چرا که حرارت تولید شده از یک اجاق کوچک قادر به ذوب کردن شن و سودا نیست و آزمایشات نشان داده است که اولین فرآورده های شیشه ای مکشوفه از حفریات باستانشناسی با حرارتی بالغ بر ١٠٦٠ درجه سانتیگراد ساخته شده اند. علاوه بر این یکی از دلایل دیگری که خود به خود و به تنهایی کافی است تا نظریة وی رد و علمی نبودن آن ثابت شود ، کشف شواهد عینی وجود شیشه و حتی استفاده و کاربرد آن در ٢٠٠٠ سال پیش از زمان پلینی است .

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.