بخشی از متن:
مقدمه:
در بررسی مؤسسات و سازمان های مختلف، خصوصاً تولیدی و صنعتی، ملاحظه می شود که اکثر سرمایه های آن ها را مواد لازم و کالاهای مصرفی تشکیل میدهد و قسمت عمده سرمایه آن ها مصرف تهیه اجناس و وسایل مذکور می گردد.
اگر موجودی های جنسی یک مؤسسه بیش تر از اندازه مورد احتیاج باشد. قسمتی از سرمایه آن مؤسسه به حال رکورد در می آید و اگر این موجودی کمتر از حد لزوم باشد در برنامه عملیاتی و خدماتی آنها وقفه حاصل می شود. در راستای جلوگیری از رکورد سرمایه و یا ایجاد وقفه در اجرای وظایف سازمان و یا مؤسسه لازم است روشی صحیح، اساسی و مقرون به صرفه در انجام خرید نگهداری و مصرف کالا به مورد اجرا گذارده شود. در سازمان های موفق و پیشرفته، وظایف مربوط به انبارداری و کنترل مواد در درجه اول اهمیت قرار دارد. با توجه به نکات مذکور تهیه تدارکات کالا و ارائه خدمات موردنیاز یا کیفیت مناسب و رعایت صرفه جویی و همچنین حفظ و حراست اموال و کالا و در دسترس قرار دادن سریع آن ها از وظایف عمده کارپردازی و انبار می باشد.
استفاده از برنامه های علمی و کاربرد آن در تهیه و تدارک کالا و مخصوصاً انبارداری نتایج زیر را در بر دارد:
فهرست مطالب
مقدمه1
فصل اول- اصول انبارداری
کلیات 3
تعریف انبار و مخزن4
وظایف انباردار5
انواع موجودی های انبار 5
سازمان انبار 7
نقش انبار در اقتصاد کشور9
نقش انبار در تجارت9
نقش انبار در صنعت10
هدف از استقرار یک سیستم انبارداری10
سیستم انبارداری و مزایای آن13
خط مشی های انبارداری16
فصل دوم- مراحل اجرایی خرید
قسمت اول: خریدهای داخلی18
درخواست خرید18
سفارش خرید کالا به فروشنده21
دفتر راهنمایی سفارش ها22
قسمت دوم: خریدهای خارجی25
کلیات25
قیمت براساس سیف (CIF25
قیمت براساس (C8F26
قیمت براساس (F.O.B26
قیمت براساس (F.A.S26
فصل سوم – منابع ورود کالا به انبار
از طریق خیدهای داخلی27
از طریق خریدهای خارجی27
کالای انتقالی از سایر انبارها و اجناس برگشتی27
کالاها و لوازمی که در کارگاه های یک مؤسسه ساخته می شود28
ورود کالاهای خریداری شده به انبار30
تحویل کالا به انبار31
تحویل کالا به انبار به صورت تحویل دائم31
تحویل کالا به انبار به صورت تحویل موقت31
نحوه و موارد استفاده از فرم قبض انبار32
درخواست کالا و مواد از انبار32
تحویل و خروج کالا از انبار33
رسید انبار مستقیم 34
دریافت ابزارآلات از انبار35
فصل چهارم- کدگذاری کالا و لوازم
قسمت اول: کلیات کدگذاری37
کلیات کدگذاری37
روش الفبایی37
روش شماره گذاری ساده38
روش الفبا و شماره (حروف و عدد38)
روش نیمونیک39
کدگذاری براساس طبقه بندی کالا39
طبقه بندی و کدگذاری استاندارد بین المللی41
روش طبقه بندی و کدگذاری اختصاصی43
روش شماره گذاری دسیمال یا دهدهی44
قسمت دوم: چیدن جنسی در انبار46
چیدن جنسی در انبار46
سیستم کاردکسی48
کارت روی قفسه (Bin Card51
گزارش موجودی انبار52
اصول ایمنی و حفاظت52
فصل پنجم- کنترل موجودی های انبار
قسمت اول: موجودی برداری «عینی» اجناس54
وظایف انبار در ارتباط با سفارش و موجودی ها57
نقطه سفارش57
روش حداکثر- حداقل57
میزان حداقل موجودی و ذخیره احتیاطی58
میزان حداکثر موجودی58
متوسط موجودی59
شرح مراحل انجام سفارش از طریق انبار59
تعیین بهای موجودی های انبار60
روش بهای تمام شده واقعی61
الف) روش میانگین متحرک قیمت ها61
ب) روش میانگین وزنی62
ج) روش اولین صادره از اولین وارده (FiFo63
د) روش اولین صادره از آخرین وارده 64
روش بهای تمام شده با قیمت بازار هر کدام که کمتر است65
روش بهای «معادل بازار»65
روش قیمت فروش65
قسمت دوم:هزینه های انبارداری66
هزینه سفارش67
هزینه نگهداری کالا در انبار67
قسمت سوم: حسابداری انبار و تدارکات68
عملیات حسابداری خرید68
فصل ششم- قانون محاسبات عمومی
اموال دولتی70
منابع و مأخذ79
بخشی از متن:
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه: 1
تعریف انبار: 2
جایگاه انبار: 2
اهداف و وظایف انبارها: 3
انواع انبارها: 4
انواع موجودیهای انبارها: 5
سیستم انبارداری و مزیتهای آن: 6
وظایف انباردار: 7
وظایف رئیس یا متصدی انبار: 8
انتظارات مدیریت یک مؤسسه از سیستم کنترل انبارها: 9
طراحی و برنامهریزی تأمین کالا: 10
طبقهبندی 13
تعریف طبقهبندی و نکات مهم در اجرای آن: 13
عوامل مؤثر در انتخاب سیستم و شیوه طبقهبندی: 14
انواع طبقهبندی کردن کالاها: 14
تعریف و فواید کدگذاری: 16
انواع روشهای کدگذاری: 16
برای دستیابی به شماره جنس در دفترچه راهنمای اقلام باید اقدامات زیر را به عمل آورد: 19
سیستم Mesc: 19
فهرست گروههای طبقهبندی و کدگذاری کالاها 22
تعریف سیستم اطلاعاتی انبار و نتایج اجرای آن: 24
بخشهای درگیر در سیستم اطلاعاتی انبارها: 30
اهم مراحل سیستم تدارکات مواد و غیره: 33
سیستم اطلاعاتی انبارها و نقش کامپیوتر در آن: 39
ـ انبار کرده به ترتیب شماره یا حروف با در نظر گرفتن حداکثر موجودی: 40
ـ انبار کردن به تریب شماره یا حروف (با در نظر گرفتن حداقل موجودی): 40
نکات مهم در چیدن اجناس در انبار: 43
بازده اقتصادی در حمل و نقل انبارها: 48
انواع عمده وسائل حمل و نقل انبارها: 50
کنترل انبار: 51
انبارگردانی و شمارش موجودیها دارای مزایایی به شرح زیر میباشد: 54
سیستم ارزیابی ادواری موجودیها (Periodic Inventory System): 59
سیستم ارزیابی موجودیها (Perpetual Inventory): 60
مزیتها و معایب روش FIFO: 61
مزایا و معایب LIFO: 62
مزایا و معایب میانگین موزون و متحرک: 63
حفاظت و ایمنی انبارها: 63
برنامهریزی و کنترل موجودیها 66
مواضع مختلف بخشها و گروههای دورن سازمان نسبت به حجم موجودیها: 7073
انواع مدلهای کنترل موجودی: 74
ـ نحوه محاسبه عملی هر یک از اقلام فرمول EIQ در موسسات: 77
مدلهای کنترل موجودی د رحالت ریسک: 83
تصمیمگیری در این شرایط ( ریسک ) به سه دسته عمده تقسیم میشود: 83
مهمترین مدلهای این مورد دو مدل است اول مدل فصلی (Single 84
سیستمهای مختلف سفارشدهی: 88
مقدار موجودی انبار یا سفارش شده ـ مقدار کل مورد نیاز = مقدار قابل سفارش 90
اما در زیر به بخشهای خدماتی موجود در یک مجتمع بزرگ انبار اشاره میشود: 99
خرید متمرکز و یا غیر متمرکز: 104
خرید معمولاَ به صورت متمرکز به عمل میآید چرا که فواید زیر از آن ناشی میشود: 105
منابع اطلاعاتی برون سازمانی تدارکات: 106
سیاست خرید و اتخاذ قیمت: 108
اهداف: 110
خصوصیت مذاکره کننده ماهر: 115
قدرت چانه زدن خریدار معمولاً بستگی به سه عامل اساسی زیر دارد: 117
قراردادهای خرید و مفاد قراردادها: 119
مفاد قرارداد: 120
مندرجات (P/I): 126
فرم های انبارداری 128
فرم رسید انبار 131
فرم درخواست کالا از انبار 132
فرم درخواست خرید 133
کاردکس 134
فهرست منابع و مآخذ 135
بخشی از متن:
مقدمه
انبار ساختمان یا محوطهای تجاری است که با بهرهبرداری از یک سیستم صحیح طبقهبندی و تنظیم، برای نگهداری یک یا چند نوع کالای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه یا فرآوردههای مختلف، استفاده میگردد. علاوه بر آن انبارها به عنوان نقاط و تأسیساتی برای نگهداری موقت به منظور توزیع و تجمیع کالاها در سیستمهای توزیع نیز استفاده میشوند.
انبار و انبارداری از مهم ترین بخش های یک سازمان و یا شرکت هستند، زیرا بخش بزرگی از دارائی های سازمان ها در موجودی های انبار آنها انباشته شده است. موجودی کالاهای انبار باید در محل های امن و به صورت منظم نگهداری شود و به نحوی باشد که دسترسی به آن در مواقع لزوم به آسانی امکان پذیر باشد. نوع و مقدار مواد و حداقل و حداکثر موجودی هر یک از اقلام و همچنین نقطه سفارش مواد به طور مستمر باید مورد توجه انباردار قرار گیرد.
البته اداره انبار ها سخت و هزینه بر است و هر شرکت یا سازمانی به دنبال کاهش هزینه های انبارداری است تا بتواند کارایی و سود شرکت را بالا ببرد. برای آشنایی بیشتر با این بخش مهم از سازمان به توضیح برخی موارد مهم در انبارداری می پردازیم.
انبارداری و اصول انبارداری چیست؟
انبارداری عبارت است از دریافت کالا و اقلام از قسمت های مختلف شرکت یا دیگران از خارج شرکت و نگهداری آن ها با توجه به قوانین انبارداری. این امر باعث سهولت در تحویل دادن ( صدور ) و تحویل گرفتن ( ورود ) با کمترین وقت و نیروی مورد نیاز می باشد. همچنین رسانیدن اجناس و کالاهای مورد نیاز بخش های مختلف و یا خریداران به آنها در کمترین زمان ممکن براساس مدارک و ضوابط قانونی از وظایف انباردار می باشد.
فرایندهای اصلی در انبارداری
فرآیندها در انبارداری مجموعه از عملیات هایی هستند که در کلیه انبارها رایج می باشند.
پذیرش کالا:
شرکت های حمل و نقل یا صاحبان کالا که دارای انبار هستند، با توجه به قوانین موجود می توانند مجوزهای مورد نیاز برای ورود کالا به انبار را صادر کنند. این مجوزها شامل درخواست تحویل کالا به انبار و مدارک مربوط به آن کالا می باشد. با ورود کالا به انبار باید کنترل های نگهبانی و امنیتی صورت بپذیرد و پس از آن کالا وارد محوطه پذیرش شود. در محوطه پذیرش مسئولین انبار به بررسی کالاها می پردازند و آنها را از لحاظ شکل و تعداد با اطلاعات اظهار شده کنترل می نمایند. پس از بررسی در صورتی که مغایرت وجود داشته باشد، باید صورت جلسه ای تنظیم شود و اطلاعات مورد نیاز ارائه شود. در این قسمت در صورتی که مغایرتی وجود نداشته باشد، با توجه به نوع و وضعیت کالا و امکانات انبار کالاها دسته بندی می شوند و به انباری که برای کالا مناسب باشد ارسال می شوند.
جاگذاری و جابجایی کالا:
پس از ورود کالا به انبار با توجه به استانداردهای موجود در خصوص نحوه ذخیره سازی کالا، لازم است مکان مناسبی برای هر کالا در نظر گرفته و کالا در محل تعین شده جاگذاری شود.
محل نگهداری دقیق کالا در انبار باید در اسناد کاغذی و یا سامانه مدیریت انبار ثبت شود. پس از تکمیل فرآیند تحویل، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی (که ممکن است شرکت حمل و نقل باشد) رسید یا قبض انبار را دریافت می کند. صاحب کالا از کالاهای تحویل داده شده به انبارهای عمومی می تواند به عنوان تضمین برای دریافت اعتبار و وام از بانک ها و موسسه مالی و اعتباری استفاده کند. البته برای این کار، انبارهای عمومی رسمی که اساسنامه آنها بر اساس تصویب نامه قانونی انبارهای عمومی مصوب ۱۳۴۰ به تایید هیئت نظارت بر انبارهای عمومی رسیده باشد، امکان صدور برگه وثیقه برای صاحب کالا را خواهند داشت.
انتخاب و گردآوری کالا برای خروج:
در صورت درخواست صاحب کالا برای خروج کالا از انبار، پس از انجام تشریفات خروج کالا، کالا از انبار خارج شده و به نقطه تحویل حمل می شود. با توجه به موضوعی که در بالا ذکر شد، در صورتی که برای کالایی برگه وثیقه صادر شده باشد و هنوز در وثیقه بانک یا موسسه دیگر باشد اجازه خروج از انبار داده نخواهد شد.
بستهبندی و تحویل کالا:
پس از صدور مجوز خروج کالا، با دریافت اطلاعات مربوط به تحویل کالا و وسیلهی نقلیه، منابع لازم برای انجام بارگیری کالا تخصیص داده میشود و در صورتیکه صاحب کالا درخواست بستهبندی داشته باشد، کالاهای مورد نظر بستهبندی و بارگیری میشوند. درصورت نیاز بایستی فهرست اقلام بارگیری شده و مشخصات آنها در قالب مستندات خاصی (مانیفست، فاکتور، بارنامه و…) تهیه و ارائه شود.
اهداف و وظایف انبارها:
هدف از تشکیل و ایجاد انبارها چه در بخش خصوصی و چه در سازمان های دولتی، نگهداری و در دسترس قرار دادن مجموعه وسایل مورد نیاز آنها است، اگر مواد و لوازم مورد نیاز به موقع تهیه نشود و در دسترس واحد مصرف کننده قرار نگیرد، در فعالیت های موسسه مشکل ایجاد می شود.
از جمله مهم ترین وظایف انبار ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
حفظ مقدار موجودی کالاهای مورد نیاز در حد مناسب و برنامه ریزی برای آن.
همکاری در خرید و تامین کالاها و کنترل و دریافت کالاهای خریداری شده.
نگهداری کالاها در انبار به نحو صحیح و تسریع در امر تحویل با رعایت مقررات و دستورالعمل های سازمان.
اجرای قوانین و دستوالعمل های سازمان در انبارداری که جنبه مالی دارد باید توسط مسئولین انبار رعایت شود.
اجرای وظایف فوق مطابق با اصول و ضوابط صحیح انبارداری باعث سرعت بخشیدن در انجام امور سازمان می شود و درنهایت صرفه جویی حاصل شده باعث تقویت وضعیت مالی سازمان می شود.
نحوه محاسبه فضای انبار:
برای نحوه محاسبه فضای انبار باید موارد زیر بررسی گردد:
وظایف انبار مربوطه مشخص شود.
مشخصات اقلام شامل نوع، خصوصیات فیزیکی (وزن، حجم، شکل ظاهری و … )، نحوه و محل انبار کردن (قفسه، محل باز، روی زمین و …) مشخص شوند.
روش حمل مشخص شود.
نحوه ورود و خروج مواد مشخص شود.
وظایف مدیریت انبار (Warehousing Management):
توصیه و پیشنهاد روش های انبارداری و همچنین اصلاح روش های موجود.
کاهش هزینه انبار و انبارداری
برنامه ریزی و کنترل موجودی های کالا در انبار.
نظارت بر انجام عملیات انبارداری و تحویل گرفتن، نگهداری و تحویل کالا.
مشخص نمودن دستور العمل بازرسی، بازبینی و بازنگری موجودیهای کالا در انبار و حفاظت انبارها.
ایجاد هماهنگی و برقراری ارتباط اصولی و روشمند با سایر واحدها
اداره کارکنان و سازماندهی انبار.
نظارت بر اجرای صحیح محلیابی و جانمایی اقلام انبار و تجهیزات انبار.
سرویسدهی و خدماترسانی و همکاری با سایر واحدها.
سر و سامان دادن وضعیت انبارها و حل و فصل مسائل مربوط به اداره انبارها.
هدفمند
بخشی از متن:
فهرست
تعریف حسابداری
تاریخچه حسابداری
مفاهیم اصلی حسابداری
چکیده
مقدمه
تاریخچه
پیشگفتار
تعریف شرکت
دستمزد و مزایا
انبار چیست
انبارداری
اصول حسابرسی انبار
جمع بندی و نتیجه گیری
منابع
جداول
پیوست
تعریف حسابداری
حسابداری زبان تجارت خوانده میشود. زیرا از طریق تهیه گزارشهای مالی، اطلاعات لازم را درباره واحدهای اقتصادی در اختیار اشخاص ذینفع و ذیعلاقه و ذیحق قرار میدهد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان، سازمانهای مالی و اقتصادی دولت و از این قبیل هستند. از منظری دیگر از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری Accounting Information System یاد میشود که برای پردازش اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی مؤثر بر سازمانها و واحدهای تجاری و گزارش اثرات این گونه رویدادها به تصمیمگیرندگان، طراحی شده است.
طبق «بیانیه اساسی تئوری حسابداری»: حسابداری عبارت است از فرایند شناسایی، اندازهگیری و ثبت و گزارشگری اطلاعات اقتصادی برای تصمیمگیریهای آگاهانه به وسیله استفاده کنندگان آن اطلاعات. بیانیه در تشریح این تعریف آورده است بر اساس دیدگاهی جامع، «اطلاعات حسابداری» را میتوان «اطلاعات اقتصادی» تلقی کرد.
گاهی اوقات به اشتباه از مفهوم دفترداری برای تعریف حسابداری استفاده میشود. دفترداری عبارت است از: فن ثبت، طبقهبندی و خلاصه سازی مبادلات واحد تجاری. البته این عملیات در گذشته صرفاً در دفاتر حساب انجام میشد. اما امروزه ثبتهای حسابداری با استفاده از کامپیوتر انجام میشود. حسابداری مفهوم وسیع تری از دفترداری را دربر میگیرد. در واقع دفترداری بخشی از وظایف حسابدار است. همه حسابداران از مجموعه قواعد یکسان تحت عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری برای تهیه گزارشهای حسابداری استفاده میکنند.
اطلاعات مربوط به معاملات روزمره، اساس تهیه گزارشهای مالی را تشکیل میدهد. در واحدهای بازرگانی، فعالیتهایی نظیر خرید و فروش کالا، خرید ماشین آلات و پرداخت هزینههای جاری مانند اجاره، حقوق، بهای آب و برق از جمله معاملات روزمره است.
تاریخچه
حسابداری همزاد تمدن بشری است و به اندازه آن قدمت دارد. نخستین مدارک کشف شده حسابداری در جهان، لوحههای سفالین از تمدن سومر در بابل (Babylon) است و قدمت آن به ۳۶۰۰ سالقبل از میلاد بر میگردد و از پرداخت دستمزد تعدادی کارگر حکایت دارد.[۴] مدارک و شواهد نشان میدهند در تمدنهای مصر، رم و یونان باستان نیز نوعی کنترلهای حسابداری برقرار بوده و نوعی حساب جمع و خرج تنظیم میشده است. شخص جمعدار، مأمور دولت یا شخصی که محافظت از پول یا دارایی دیگری به او محول بوده است در فواصل زمانی مقرر حساب خود را به ارباب یا مسئولان دولتی پس میداده است. برای این کار دو فهرست تفضیلی از دریافتها و پرداختها بر حسب پول، وزن یا مقیاس دیگری تهیه میشد و جمع آن دو مساوی بود. فهرست دریافت شامل موجودی ابتدای دوره به علاوه وجوه یا کالای دریافتی طی دوره بود. فهرست پرداخت شامل مبالغ پرداختی، کالای فروخته شده یا به مصرف رسیده در طی دوره به علاوه مانده پول و کالا نزد جمعدار بوده است که باید به ارباب تحویل داده میشد؛ بنابراین، حسابداری باستانی تنها جنبههای محدودی از فعالیتهای مالی را در بر میگرفت و با سیستم جامعی که کلیه عملیات مالی حکومت را ثبت و ضبط کند یا به نگهداری حساب معاملات تجاری بپردازد، فاصله بسیاری داشت. این نوع حسابداری تا قرون وسطی دوام یافت.
مهرههای ۵۵۰۰ ساله مورد استفاده برای محاسبه در شوش، موزه لوور
همانند سایر تمدنها در تمدن باستانی ایران نیز حسابداری، گذشتهای مفصل و خواندنی دارد. پیشینه حسابداری در ایران به نخستین تمدنهایی بر میگردد که در این سرزمین پا گرفت و مدارک حسابداری به دست آمده با ۲۵ قرن قدمت، گواه بر پیشرفت این دانش در ایران باستان دارد. در ایران عصر هخامنشی، نظام مالی و پولی جامع و منسجمی برقرار بوده و حساب درآمدها و مخارج حکومت به ریز و به دقت، ثبت و ضبط و نگاهداری میشده است. حدود سی هزار لوح از بخشی از کاخ جمشید موسوم به خزانه، محل اسناد مالی کاخهای مزبور به دست آمده است که حکایت از وسعت ثبت اطلاعات مالی آن دوران دارد. تاریخ این لوحها حدود ۴۸۰ سال قبل از میلاد است. یکی از این لوحها که به خط عیلامی است، توسط پروفسور جرج کامرون، مطالعه و خوانده شده است و کتاب «اصول حسابداری» ترجمة آن را بازگو میکند:
برابر سه «کارشا» و شش «شکِل» نقره به وسیله «شاکا» (مدیر صندوق) به کارگرانی که درهای آهنی «پارسه» (تخت جمشید) را میسازند و «بردکاما» مسئول کار ایشان است، پرداخت شد. معادل این مبلغ به طور مقرر به قرار هر سه «شکِل» نقره یک گوسفند احتساب گردید. مدت کار ایشان از ماه آدوکنئیش تا ماه ویخن (ماه اول تا دوازدهم) سال ششم (سلطنت خشایار شاه) بوده و دو نفر هرکدام ماهی یک شکل و نیم نقره (دستمزد) دریافت میکردند.
حسابداری دانشگاهی با بیش از پانصد سال سابقه توسط فردی ایتالیایی به نام لوکا پاچیولی (۱۴۹۵ میلادی) بنا نهاده شدهاست. پاچیولی تحصیلات خود را در وِنیز گذراند و در دهه ۱۴۷۰ راهب صومعهای شد که از فرقه فرانسیسکن بود. تا سال ۱۴۹۷ معلم خصوصی ریاضیات بود تا اینکه در آن سال دعوت نامهای از لودُویکو اِسفُرتسا دریافت نمود تا در میلان مشغول به کار شود. او در آنجا با لئوناردو داوینچی آشنا گردید و به او ریاضیات آموزش داد. در ۱۴۹۹، پاچیولی و لئوناردو مجبور شدند تا از میلان فرار کنند زیرا لوئی دوازدهم پادشاه فرانسه شهر را به تصرّف خود درآورده و حامیان آنها را از آنجا بیرون کرد. بعد از آن، پاچیولی و لئوناردو اکثر اوقات با هم سفر میکردند. در سال ۱۵۱۷ به محض برگشت به میهن، پاچیولی به علت سالخوردگی فوت کرد.
پاچیولی چندین کتاب در زمینه ریاضیات منتشر کرد که شامل اثر زیر میباشد:
Summa de Arithmetica, Geometrica, Proportioni et Proportionalita ۱۴۹۴
به معنی «مجموعهای از جبر، هندسه، نسبت و تناسب». این کتاب شامل موضوعاتی از جمله حساب و جبر و استفاده آنها در تجارت، دفترداری، پول و مبادله است. وی در این اثر به تلفیق دانش ریاضی زمان خود پرداخت. همچنین برای اولین بار شرحی در مورد روش نگهداری حسابها و دفاتر که تجار ونیزی در طول دوران رنسانس به کار میبردند، ارائه داد. این روش بعدها به روش حسابداری دوطرفه مشهور شد. اگر چه پاچیولی این سیستم را تدوین کرد و نه اختراع، ولی بهعنوان «پدر علم حسابداری» مورد توجه واقع شد. سیستمی که او به تدوین و معرفی آن پرداخت شامل اغلب چرخههای حسابداری بود که ما امروز آنها را میشناسیم. او استفاده از دفاتر روزنامه و دفتر کل را شرح داد، و تذکر داد که یک فرد نباید به رختخواب برود مگر اینکه بدهی با بستانکاری برابر باشد! دفتر کل او حسابهایی برای موجودی (که شامل وجوه دریافتی و موجودی کالا بود)، تعهّد بانکی، سرمایه، درآمد، و مخارج داشت- انواع حساب که در بیلان کار و صورتحساب درآمد یک سازمان به ترتیب گزارش میشود. او ثبت نهایی آخر سال را نشان داد و پیشنهاد کرد که یک تراز آزمایشی برای تأیید دفتر کل متعادل بکار گرفته شود. همچنین، رساله او دامنه وسیعی از موضوعات مرتبط را، از اخلاقیات حسابداری گرفته تا حسابداری هزینه، شامل میشود.
از مهمترین تغییرات حسابداری در طول پانصد سال گذشته تغییر ماهیت نظری آن است. حسابداری دانشگاهی در چهار صد سال اول عمر خود عمدتاً رویکردی تجویزی داشتهاست. یعنی اندیشمندان حسابداری تنها بر اساس قیاس مبتنی بر فرضیات مبنا، روشهای حسابداری خاصی را به حسابداران تجویز میکردند. برای مثال نحوهٔ تهیه ترازنامه یا صورت سود و زیان و یا نحوهٔ ارزیابی موجودیها را بر اساس استدلال منطقی، تعیین و تجویز میکردند. امروزه از این روشهای تجویزی با نام تئوریهای تجویزی یاد میشود. اما از اوایل سده بیستم، مباحث نظری و فلسفی جدی در خصوص تعلق حسابداری به یکی از حوزههای معرفت بشری رواج یافت. در اواسط سده بیستم و با تسلط مکتب اثبات گرایی (پازیتیویسم) بر فضای دانشگاهی، نظریههای حسابداری اثبات گرایانه به ظهور رسید. ضعفهای بنیادین نظریههای اثبات گرایانه در ظرف کمتر از ربع قرن آشکار شد و حسابداری به تبع سایر رشتههای علمی وارد دنیای جدید جُستارهای فلسفی و نظری شد. طرح حسابداری انتقادی یا امثال آن نشانه این تحول نظری در حسابداری است.
مراحل
به طوری که از تعریف فن حسابداری بر میآید این فن دارای ۴ مرحله میباشد:
ثبت فعالیتهای مالی
طبقهبندی اقلام ثبت شده
تلخیص اقلام
تفسیر نتایج حاصله از بررسی اقلام خلاصه شده
مفاهیم اصلی حسابداری
مفاهیمی مثل بدهکار، بستانکار، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، دفتر کل، معین، تفضیلی و دفتر روزنامه از مفاهیم پایهای حسابداری است. (منظور از دفتر هر واسطی است که توانایی ثبت وبازیابی اطلاعات را داشته باشد)
رابطه (اتحاد) اساسی حسابداری
در حسابداری دو طرفه طبق فرض تفکیک شخصیت، واحد تجاری (مثلاً شرکت)، شخصیتی مستقل از صاحبان حقیقی و حقوقی خود دارد. به این شخصیت مستقل، شخصیت حسابداری اطلاق میشود. طبق این فرض، تنها رویدادها و مبادلات مالی مؤثر بر واحد تجاری در حسابداری مورد توجه و پردازش قرار میگیرد. وضعیت مالی این شخصیت بر اتحاد اساسی حسابداری زیر استوار است:
داراییها =
بدهیها + سرمایه
- فرق اتحاد با معادله در این است که معادله به ازای مقادیر خاص متغیر یا متغیرها تساوی برقرار میباشد، در حالی که در اتحاد به ازای جمیع مقادیر متغیر(ها) تساوی طرفین برقرار میباشد.
این اتحاد که به اتحاد ترازنامه هم مشهور است، حاکی از آن است که داراییهای واحد تجاری برابر است با مجموع تعهدات آن به اشخاص ثالث و حقوق صاحبان آن.
مثال:
سه کشاورز تصمیم میگیرند تا در زراعت یک زمین کشاورزی با هم شریک شوند. نفر اول ۱۰۰۰۰۰ریال، نفر دوم ۵۰۰۰۰ ریال و نفر سوم ۲۰۰۰۰ریال روی این فعالیت سرمایهگذاری