بخشی از متن:
پـِلِّکان یا راه پله سازهای است که برای ارتباط دادن دو سطح غیر همسطح در ساختمان یا فضاهای دیگر بکار میرود و از اجزای کوچکتری به نام پلّه ساخته شدهاست. در حالتی که پلکان در یک فضای بسته ساخته شود به آن راهپله گفته میشود.
به پلکانی که به صورت نقالهای و با نیروی برق حرکت کند پله برقی گفته میشود. از انواع دیگر پلکان میتوان پلکان مارپیچی، پلکان تاشو (درب مخفی) و پلکان هواپیما را نام برد.
به طور معمول پهنای مؤثر پلهها و پاگردها باید حداقل دارای یک و نیم متر باشند و از دو نیم متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال و محدود کنند و درهای رو به راه پله باید به طرف خروجی باز شوند. همچنین بهتر است نسبت ارتفاع به عمق پاگذار ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر باشد
*راه پله به عنوان ابزار اصلی جابه جایی میان طبقات است. رعایت ابعاد استاندارد یکی دیگر از نکات اجرایی راه پله است. البته در ساختمان هایی که آسانسور دارند رفت و آمد، اکثراً با این وسیله انجام می شود. آسانسور وسیله ای الکترومکانیکی است که همواره احتمال از کار افتادن آن وجود دارد. در موقع بروز حوادثی مثل آتش سوزی و زلزله، نیز استفاده از آسانسور به جز در موارد خاص غیر ایمن است. پس رعایت ابعاد استاندارد، برای سهولت استفاده از راه پله همچنان اهمیت دارد. به همین دلیل رعایت نکات اجرایی راه پله همچنان اهمیت دارد
*
راه پله، ارتباط بین طبقات را میسر می سازد. راه پله یکی از فضاهای مشاع در ساختمان به شمار می رود؛ بنابراین رعایت نکات اجرایی راه پله به روش اصولی بسیار حائز اهمیت است. نحوه اجرای راه پله حتی در فروش و قیمت یک ساختمان، نیز موثر است. فضای موجود در راه پله، برای انجام نما کاری به خصوص، در مناطق لوکس نشین، بسیار مورد توجه است. از این فضا ها می توان، در اجرای نور مخفی و نما کاری های مختلف استفاده کرد.
*به فرانسوی: ascenseur، اتاقک متحرکی است که به وسیلهٔ آن از طبقهای به طبقات بالا روند و یا از طبقهٔ بالا به پایین فرود آیند.
*از بررسی معماری ساختمانها در گذشته میتوان فهمید که در گذشته توان ساخت ساختمانهای بلند وچود داشتهاست ولی شاید دلیل اینکه چرا این کار چندان رواج نداشته، وجود پلههای بسیار بودهباشد. این مشکل همچنان پابرجا بود تا اینکه یک مکانیک آمریکایی به نام الیشا اوتیس ایمنی را در بالابر با به کارگیری چرخی ضامندار که در صورت پارهشدن طناب، اندکی پس از سقوط بالابر را متوقف میکرد، فراهم کرد. این اختراع که در سال ۱۸۵۴ در نمایشگاهی در نیویورک پردهبرداری شد، مقدمهای برای کاربرد گستردهٔ بالابر بود. ناصرالدین شاه در سفرنامه فرنگ خویش در تعریف و توصیف آسانسور میگوید: رفتیم به مریضخانه سنت توماس ... از مرتبههای زیر اسبابی دارند که ناخوش را روی تخت گذاشته از توی اتاق زیر میکشند به مرتبه بالا میبرند. بسیار تماشا داشت که ناخوش حرکت نکند
به عبارت دیگر آسانسور تجهیزات حمل و نقل عمودی است که حرکت مردم و یا کالا بین طبقات را تسهیل میبخشد. آسانسور معمولاً به کمک موتور الکتریکی باعث حرکت عمودی کابین میشود.
*
بخشی از متن:
فهرست
مقدمه. 4
پلکان.. 4
اجزای پلکان.. 5
ارتفاع پله. 5
کف پله. 6
کف پله تابع دو عامل است... 6
عرض پله. 6
پلههای دو گردش و یک پا گرد. 7
پلههای بدون پاگرد. 7
پله گرد. 7
چشم پله یا چاه پله. 7
تعداد پله. 7
پاگرد. 8
نرده پله. 8
طاق پله. 8
شیب کف پله. 8
اجزاء پله. 8
۱) کف پله: 8
۲) ارتفاع پله: 8
۳) پیشانی پله: 8
۴) گونه پله: 9
۵) عرض پله: 9
۶) لب پلـه: 9
۷) شیار کف پلـه: 9
۸) ردیف یا خیز پلکـان : 9
۹) خط مسیر پلـه : 9
۱۰) خط شـیب پلـه : 9
۱۱) زاویه شـیب پلـه : 9
۱۲) حجم پلـه : 9
۱۳) طول پلـه : 10
۱۴) پا گـرد : 10
۱۵) نرده پلـه : 10
۱۶) دست انداز پلـه : 10
۱۷) چشم پلـه : 10
ابعاد استاندارد: 10
حداکثر تعدادِ پله: 11
ابعاد هر پله: 11
قالب بندی راه پله: 11
ضوابط آتش نشانی: 12
نکات ایمنی : 12
نکات اجرایی راه پله در ساختمان های اسکلت فلزی: 13
اجرای میلگرد انتظار: 14
تعداد ستون های لازم برای اجرای باکس راه پله: 15
نکات مهم در اجرای تیر نیم طبقه راه پله: 16
چکیده ضوابط راه پله و آسانسور : 21
ضوابط نورگیری و پاسیو یا حیاط خلوت... 26
نحوه محاسبه مساحت نورگیرها 27
ضوابط پیش آمدگی های به گذر : 27
پارکینگ: 29
ابعاد راه پله و آسانسور: 30
پاسیو یا نور گیر: 30
منابع.. 31
مقدمه
پـِلِّکان یا راه پله سازهای است که برای ارتباط دادن دو سطح غیر همسطح در ساختمان یا فضاهای دیگر بکار میرود و از اجزای کوچکتری به نام پلّه ساخته شدهاست. در حالتی که پلکان در یک فضای بسته ساخته شود به آن راهپله گفته میشود.
به پلکانی که به صورت نقالهای و با نیروی برق حرکت کند پله برقی گفته میشود. از انواع دیگر پلکان میتوان پلکان مارپیچی، پلکان تاشو (درب مخفی) و پلکان هواپیما را نام برد.
به طور معمول پهنای مؤثر پلهها و پاگردها باید حداقل دارای یک و نیم متر باشند و از دو نیم متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال و محدود کنند و درهای رو به راه پله باید به طرف خروجی باز شوند. همچنین بهتر است نسبت ارتفاع به عمق پاگذار ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر باشد
پلکان
تصویری از یک راه پله
پلکانی در تخت جمشید. ۵۵۰ پیش از میلاد.
مسیر پلکانی قلعه رودخان فومن.
اجزای پلکان
به سطح افقی پله، کف پله یا پاگذار و به سطح عمودی آن پیشانی پله گفته میشود. در پلههای مسدود کف پله معمولاً نسبت به پیشانی آن حالت پیش آمده دارد تا کف پله از سطح پهنتری برخوردار باشد. به ارتفاع باز راهپلهها یعنی فضای کف تا سقف، سرگیر گفته میشود. بلندای یک یا چند پله از سطح کف پلکان، خیز نامیده میشود.
اجزا پلکان:
کف پله یا پاگذار
پیشانی پله
نرده پله
آبچکان پله
پاگرد پله
ارتفاع پله به طور کلی هر قدر ارتفاع پله زیادتر باشد تعداد پله مورد نیاز برای عبور از طبقهای به طبقه دیگر کمتر بوده ودر نتیجه قفسه پله یا فضای لازم برای ایجاد پله کمتر است ولی ارتفاع پله کاملاً بستگی به محل استفاده و اشخاص استفاده کننده از آن را دارد مثلاً ارتفاع پله برای طبقات آپارتمانهای مسکونی در حدود ۱۶ الی ۲۰ سانتیمتر در نظر گرفته میشود زیرا ۸۰ درصد استفاده کنندگان آن در سنینی هستند که به راحتی میتوانند از پله پایین و بالا روند. همچنین ارتفاع پله موتور خانهها یا انبار را در حدود ۲۰ الی ۲۵ حتی ۵۰ سانتیمتر در نظر میگیرند زیرا ۹۹ درصد استفاده کنندگان این قسمت از ساختمان را اشخاص جوان تشکیل میدهند و همچنین ارتفاع پله مکانهای عمومی مانند ایستگاه راه آهن یابیمارستانها یا ادارات عمومی را در حد